B vitaminleri suda çözünen vitaminlerdir ve besinlerde beraber bulunurlar. Bu bakımdan bu vitamin grubuna B-kompleks adı da verilmektedir. B vitaminleri etkin sindirim ve sinir sistemin ile ruh sağlığında görev almaktadırlar. Stres altında kalmak vücudun B vitamine olan ihtiyacını arttırmaktadır. B vitaminlerinin eksikliği halinde çeşitli klinik belirtiler görülür. Peki B vitaminlerinin vücudumuzdaki görevleri nelerdir ve hangi besinlerden alınabilinir ? Bu vitaminlerin gerekli düzeyde alınmadığı takdirde ne gibi hastalıklar ortaya çıkar?
B1 (TİAMİN)
Tiamin yağın, karbonhidratın ve proteinin enerjiye dönüştürülmesinde görevli enzimlerin oluşumuna katılır. Enerji üretiminde rolü büyüktür.
B1 Eksikliği: . Alkol alımı B1 vitaminin etkisini yitirmesine neden olduğu bilinmektedir. B1 vitaminin eksikliğinin ciddi boyutlarda olduğu kişilerde beriberi adı verilen ölümcül bir hastalık görülür. Bu hastalık B1 katkısıyla, oldukça hızlı müdahaleyle tedavi edilmelidir. Beriberi hastalığının belirtileri halsizlik, iştahsızlık,yorgunluk,bulantı, kalp ve akciğere hasar veren sıvının vücutta birikmesi olarak söylenebilir. Eksikliğin hafif olduğu durumlarda ise depresyon, yorgunluk, halsizlik ve sinirlilik belirtileri görülür.
Bulunduğu besinler: yumurta, kepekli ekmek, zenginleştirilmiş kahvaltılık tahıl,yoğurt, çedar, maya özü, peynir,pirinç, patates, süt ve tavuk..
B2 (RİBOFLAVİN)
B2 vitamini oksijen yardımıyla yağlar, proteinler ve karbonhidratların enerjiye dönüştürülmesine olanak veren enzimlere katılım sağlamaktır.
B2 Eksikliği: Hayvansal besinler B2 bakımından en zengin besinlerdir bu nedenle hayvansal besin tüketmeyenler örneğin vejetaryenler B2 vitamini eksikliği riski taşımaktadırlar. B2 vitaminin eksikliğinde dudaklarda yanma, ağrı ve kurumalar gözlemlenir. Gözlerde kızarıklıklar, kaşıntı, göz yorgunluğu oluşmaktadır.
Bulunduğu besinler: buğday özü, tavuk, kahvaltılık tahıllar, süt, yoğurt, peynir, çedar, kuzu ciğeri ve yumurta…
B3(NİYASİN)
B3 vitamini yiyeceklerin enerjiye dönüşmesinde görevli iki enzimin oluşumunda etken madde görevi görür.
B3 Eksikliği: B3 eksikliğinin ciddi olduğu durumda ölümcül pelagra hastalığı oluşmaktadır. En önemli belirtileri güneş gören deride simetrik yaraların oluşmasıdır. Bu hastalık daha çok tek bir besin maddesine yoğunluk veren besin programı tercih edenlerde görülür. Örneğin sadece mısıra dayalı bir beslenme programı gibi. Eksikliğin daha hafif olduğu durumlarda ise belirtiler, yorgunluk, halsizlik, depresyon ve asabiyettir.
Bulunduğu besinler: peynir, et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, çedar ve yumurta..
Karaciğer hastalığı olan, gut,diyabet, mide ülseri hastalıkları olan kişilerin B3 desteği almaları kesinlikle tavsiye edilmemektir.
B5 (PANTOTENİK ASİT)
B5 vitamini de diğer B grubu vitaminleri gibi yiyeceklerin enerjiye dönüşmesinde rol almaktadır. Sinir sisteminde bazı hormonların çalışmasında, bağışıklık sisteminin korunmasında, böbrek üstü bezi fonksiyonlarında, antikorların üretiminde önemli yer tutmaktadır.
B5 Eksikliği: B5 eksikliğinin bir hastalığa neden olduğu henüz belirtilmemiştir. Eksiklik halinde sadece kişilerde halsizlik,baş dönmesi, baş ağrısı, ve kas güçsüzlüğü görülmektedir.
Bulunduğu besinler : zenginleştirilmiş kahvaltılık tahıl,maya özü, tavuk ve buğday kepeği B5 vitamini açısından zengin besinlerdir.
B6 ( PİRİDOKSİN)
Yağ metabolizması, merkezi sinir sistemi aktivitesinde ve hemoglobin üretimde görev alır. Bunun yanında Protein enzimlerinde de önemli bir yeri tutar
B6 Eksikliği: Eksikliği halinde ağız, göz ve burun çevresinde pul pul kabuklu ve yağlı bir cilt oluşumu görülür. Ciddi eksiklik durumlarında ise beyaz kan hücrelerinin sayısında azalmalar ve bir tür anemi oluşumu gibi ciddi sorunlar oluşabilmektedir. B6 eksikliği adet dönemi gerginliğin azaltılmasında da destek tedavi olarak kullanılmaktadır.
Bulunduğu besinler: Tüm bitkisel ve hayvansal besinler B6 bakımdan yeterlidir.
B12 (KOBALAMİN)
B12 kobalt içeren ve ölümcül bir anemiyi önleme etkisine sahip bir vitamintir. DNA sentezinde ve özellikle kırmızı kan hücrelerinin üretilmesinde vücut B12’e ihtiyaç duymaktadır.
B12 Eksikliği: B12 eksikliği ciddi sonuçlar doğurmaktadır. B12′nin önleyici etkisi olmazsa ölümcül bir tür anemi oluşur. Eksiklik belirtileri çok belirgin bir şekilde ortaya çıkmadığı için gizli gelişmekte olduğundan ciddi nörolojik hasarlara neden olmaktadır.
Bulunduğu besinler: kuzu ciğeri, balık, biftek, kuzu eti,tavuk , yumurta, süt ve süt ürünleri,maya özü.. B12 vitamini bitkisel besinlerde bulunmazlar.